Göğüste beze, göğüsler kadınlarda ergenlikte, hamilelik döneminde, adet döneminde devamlı değişim gösterir. Yaşın ilerlemesi de bunda etkendir. Bu değişimler herhangi bir hastalığın işareti olmadığı gibi, doğal bir durumdur. Buna rağmen düzenli olarak göğüslerin kontrol edilmesi ve olası sorunların erken teşhis edilmesi gerekir. Göğüslerdeki en önemli yakınmalar arasında ele gelen kitle, beze oluşumları gelir. Göğüste beze iyi huylu olabileceği gibi, meme kanseri de olabilir.

Göğüste ağrı olması ya da dolguluk hissi olması, genellikle âdet kanamasından önceki şişkinlikle alakalı olur. Ancak ağrıya kızarıklık, ısı artışı ya da meme başından akıntı eşlik ediyorsa, bu bir enfeksiyonun varlığına ya da göğüste iyi huylu bir beze ya da kanser belirtisi olarak görülebilir. Göğüste yapışık değil gibi his veren hareketli kitle olması, genellikle fibroadenom ya da göğüs kisti olabilir. Göğüs duvarına yapışık olduğu hissini veren hareketli ve sert kitle olması, meme cildinin içe çökmesi gibi belirtiler meme kanseri belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Bu durumda bazen ağrı olabilir.

Göğüste beze farklı şekillerde olabilir. En fazla görülenleri ise adenom, kist ve papillomdur. Bunların her birinin şekli, yerleştiği yer, oluşumu ve tedavisi farklı olur. Kadınların büyük çoğunluğunda kitlesel göğüs değişimleri olur. Bu fibrokistik değişimler adet dönemindeki hormon değişikliklerinden de kaynaklanabilir. Bezelerin çoğunluğu iyi huylu olduklarından kansere yol açmaz. Fakat farklı bir oluşum olursa, mutlaka doktora gidilmelidir.

Meme kisti: Bunlar genellikle iyi huylu selimdir. Kansere yol açmazlar. Meme dokusu içinde irili ufaklı, bazen sert olan kistler oluşabilir. Gerginlik ve ağrı gibi belirtilere neden olurlar. Âdet kanaması yaklaştıkça ağrı şiddeti artar, kanamayla birlikte bu etki azalır. Bazen meme başından akıntı gelebilir.

Fibroadenom: Bunlar özellikle 40 yaşın altındaki kadınlarda en fazla görülen iyi huylu göğüs bezelerinden biridir. Göğüsteki iyi huylu bezelerin %80 kadarını bunlar oluşturur. Ergenlik çağında bile görülebilir. Görünümleri çoğunlukla yuvarlak, 1-2 cm çapında, hareketli kitlelerdir. Meme başından kanlı akıntıya da yol açabilirler.

Papillom: İyi huylu bezelerin %15 kadarı papillomdur. Farklı büyüklüklerde olabilirler. Süt kanallarında oluşan bezeler, 40 yaşın üzerindeki kadınları daha fazla etkiler. Bunlarda meme başında kanlı akıntıya yol açabilir.

Kadınlar 20 yaşından başlayarak her ay kendileri göğüslerini kontrol etmelidir. Bu hem göğüs yapısına aşina olmalarına hem de göğüslerdeki değişiklikleri daha kolay fark etmelerine neden olur. Normalde adet döngüsünde göğüslerde sertleşme, dolgunluk etkileri olur. Bu yüzden meme muayenesinde en uygun dönem âdet kanaması sonrasındaki haftadır. Muayene için ne yapılacağını doktorunuzdan kolaylıkla öğrenebilirsiniz. Göğüste beze tanısı ve tedavisi genellikle aynı anda yapılmaktadır. Teşhis sırasında kullanılan yöntemler ise hormon profilinin çıkarılması, ultrason tetkiki, mamografi çekilmesi, iğne biyopsisi yapılır. Bezelerin tedavisinde kistin içine iğne batırılarak, içindeki sıvı boşaltılır. Sıvı mikroskop altında incelenerek başka tedaviler uygulanabilir. Bezelerin içi tamamen boşaltıncaya kadar tedavi devam ettirilir. Papillom ve fibroadenom türü bezeler ise genellikle cerrahi girişimle çıkarılır.

Kadınlardaki en fazla görülen göğüs bezesi fibrokistik meme hastalığıdır. İçleri sıvıyla dolu olan bezelerde adetten önce sıvı miktarı artar, gerginlik, hassasiyet ve ağrı meydana gelir. Yuvarlak, sert ve düzgün hareketli olurlar. Menopoz sonrası bezeler kaybolmaya başlar.

Yağ bezeleri olan lipomlar, farklı büyüklükte, ağrısız kitlelerdir. İçinde yağ dokusu olur. Bu tür bezeler vücutta başka alanlarda da görülebilir.

Fibroadenomlar ise yuvarlak, oval, hareketli, sert ve ağrısız bezelerdir.

Papilloma göğüste süt kanalı duvarında gelişirler. Bunlarda kanlı akıntıya yol açabilir.

Travma sonrası oluşan bezelerde, içinde kan dokusu toplanan ya da parçalanan yağ dokusunun sertleşmesiyle gelişirler. Göğüste kızarıklığa, ateş ve ağrıya neden olabilirler.

Göğüste kötü huylu bezeler süt kanallarından, süt yapımını sağlayan kanallardan, dokular arasındaki bağ dokularından dolayı gelişebilirler. En fazla süt kanallarında kötü huylu bezeler gelişmektedir. Bu tür göğüs bezelerinde cerrahi tedavi, kemoterapi ve radyoterapi, hormonal tedavi uygulanır. Burada hastanın yaşı, öyküsü, hastalığı yayılımı, hastanın tercihleri ve yaşam şekli dikkate alınır.